راهنمایی جامع برای خروج از سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها؛ چرا، چه زمانی و چگونه؟

سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها یکی از تصمیم‌های جذاب برای سرمایه‌گذارانی است که به‌دنبال بازده بالا هستند. البته باید توجه داشت که این نوع سرمایه‌گذاری با ریسک بالایی همراه است. در عین حال، یکی از جنبه‌هایی که بسیاری از سرمایه‌گذاران آن را نادیده می‌گیرند، اهمیت زمان و نوع روش خروج از سرمایه‌گذاری است.

به‌طوری که بسیاری از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای معتقدند توانایی خروج به‌موقع و بهینه از سرمایه‌گذاری، حتی مهم‌تر از خود فرآیند سرمایه‌گذاری است. اما چگونه می‌توانیم زمان و شیوه مناسب خروج از سرمایه‌گذاری در یک استارتاپ را تشخیص دهیم؟

در این مقاله از تریگ‌ آپ، قصد داریم به بررسی این موضوع مهم بپردازیم و راهنمایی‌هایی را ارائه دهیم تا شما بتوانید با استفاده از آن‌ها، بازده بیشتری را از سرمایه‌گذاری خود کسب کنید و ریسک‌های احتمالی را به‌حداقل برسانید.

استارتاپ چیست؟ منظور از سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها چیست؟

استارتاپ، شرکتی نوپا و نوآور است که با هدف حل یک مشکل خاص در بازار ایجاد شده است. این شرکت‌ها معمولا در حال رشد هستند و به‌دنبال راه‌هایی برای گسترش و توسعه سریع هستند. سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها نیز به معنای تامین مالی این شرکت‌های نوپا است، که معمولا با ریسک بالا همراه است؛ اما می‌تواند بازده بالایی را نیز به‌همراه داشته باشد.

درک مفهوم خروج از سرمایه‌گذاری

خروج از سرمایه‌گذاری، فرآیندی است که در آن سرمایه‌گذار سهام یا حق مالکیت خود را در استارتاپ می‌فروشد تا بتواند سود کسب شده را برای خود نقد کند. این کار می‌تواند به‌دلیل دستیابی به اهداف سرمایه‌گذاری، نیاز به پول نقد یا تغییر در استراتژی سرمایه‌گذاری باشد.

انگیزه‌های مختلفی برای خروج از سرمایه‌گذاری وجود دارد:

• رسیدن به اهداف سرمایه‌گذاری اولیه و تحقق بازدهی مورد انتظار
• نیاز به نقدینگی و دسترسی به پول نقد
• تغییر در استراتژی سرمایه‌گذاری و تمایل به سرمایه‌گذاری در فرصت‌های جدید
• کاهش پتانسیل رشد و سودآوری استارتاپ
• بهره‌گیری از فرصت‌ها و شرایط مناسب بازار برای خروج بهینه

بنابراین، خروج از سرمایه‌گذاری نباید به‌عنوان یک رویداد منفی در نظر گرفته شود؛ بلکه فرصتی استراتژیک برای سرمایه‌گذارانی است که می‌خواهند به اهداف خود دست پیدا کنند..

چرا و چه زمانی باید از سرمایه‌گذاری خارج شد؟

زمانی که استارتاپ به مرحله بلوغ رسیده و دیگر رشد سریع اولیه خود را ندارد، می‌توان اقدام به خروج از سرمایه‌گذاری کرد. همچنین، شرایط بازار و اوضاع اقتصادی کلان نیز بر تصمیم‌گیری تأثیرگذار است. مثلا در دوران رونق اقتصادی، می‌توان انتظار بازده بیشتری داشت.

درواقع خروج از سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها یک تصمیم استراتژیک است که باید بر اساس تحلیل دقیق وضعیت استارتاپ، بازار و اهداف سرمایه‌گذار اتخاذ شود. 

به‌طور کلی، برخی از دلایل متداول برای خروج عبارتند از:

• رسیدن استارتاپ به مرحله بلوغ و کاهش رشد

زمانی که استارتاپ به مرحله بلوغ رسیده و دیگر رشد سریع اولیه خود را ندارد، می‌توان اقدام به خروج از سرمایه‌گذاری کرد.

• تغییر در شرایط بازار

شرایط بازار و اوضاع اقتصادی کلان نیز بر تصمیم‌گیری تأثیرگذار است. مثلاً در دوران رونق اقتصادی، می‌توان انتظار بازده بیشتری داشت.

• نیاز به پول نقد

سرمایه‌گذاران ممکن است به دلایل مختلف نیاز به پول نقد داشته باشند و بخواهند سهام خود را بفروشند. نشانه‌هایی که نشان می‌دهند زمان خروج فرا رسیده است عبارتند از:

• رشد آهسته‌تر از پیش‌بینی‌ها

اگر استارتاپ رشد کمتر از آنچه که پیش‌بینی شده بود را نشان می‌دهد، این ممکن است نشان‌دهنده این باشد که استارتاپ به مرحله بلوغ رسیده است و زمان خروج فرا رسیده است.

• تغییرات نامطلوب در مدیریت یا استراتژی شرکت

اگر مدیریت یا استراتژی شرکت تغییر کند و این تغییرات با اهداف و انتظارات سرمایه‌گذار سازگار نباشد، این می‌تواند نشانه‌ای باشد که زمان خروج فرا رسیده است.

• ورود رقبای قوی به بازار

اگر رقبای قوی و با منابع بیشتری وارد بازار شوند، این ممکن است باعث کاهش سهم بازار استارتاپ و کاهش رشد آن شود. در چنین حالتی، ممکن است خروج از سرمایه‌گذاری گزینه مناسبی باشد.

• شرایط بازار و اقتصادی: این موارد نیز می‌توانند تاثیر بزرگی بر تصمیم به خروج از سرمایه‌گذاری داشته باشند. برای مثال، در یک بازار رکودی، ممکن است سرمایه‌گذاران تصمیم به خروج و جمع‌آوری سودهای خود بگیرند.

انواع خروج از سرمایه‌گذاری

خروج از سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها می‌تواند به چندین شکل انجام شود، اما سه روش رایج برای این کار وجود دارد که عبارتند از:

۱- فروش به شرکت دیگر (Acquisition)

در این روش، یک شرکت دیگر (معمولا شرکتی بزرگ‌تر یا رقیب) استارتاپ را خریداری می‌کند. در این حالت، سرمایه‌گذاران می‌توانند سهام خود را به خریدار بفروشند و سود خود را نقد کنند. 

این روش معمولا زمانی انتخاب می‌شود که استارتاپ توانایی رقابت با شرکت‌های بزرگتر را ندارد یا وقتی است که خریدار می‌تواند ارزش افزوده بیشتری به استارتاپ ببخشد.

۲- عرضه اولیه سهام (IPO)

در این روش، استارتاپ سهام خود را به عموم عرضه می‌کند و به یک شرکت عمومی تبدیل می‌شود. این روش معمولا زمانی انتخاب می‌شود که استارتاپ به اندازه‌ای رشد کرده است که بتواند به صورت مستقل در بازار رقابت کند. سرمایه‌گذاران می‌توانند سهام خود را در بازار بورس بفروشند و سود خود را نقد کنند.

۳- خرید سهام توسط مدیران استارتاپ (MBO)

در این روش، مدیران استارتاپ سهام سرمایه‌گذاران را خریداری می‌کنند. این روش نیز معمولا زمانی انتخاب می‌شود که مدیران فکر می‌کنند که می‌توانند بهتر از سرمایه‌گذاران فعلی استارتاپ را اداره کنند. در این حالت، سرمایه‌گذاران می‌توانند سهام خود را به مدیران بفروشند و سود خود را نقد کنند.

هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارد و انتخاب بین آن‌ها بستگی به شرایط خاص استارتاپ و اهداف سرمایه‌گذار دارد.

چگونگی خروج از سرمایه‌گذاری در استارتاپ

خروج از سرمایه‌گذاری یک فرآیند است که باید با دقت و برنامه‌ریزی انجام شود. این فرآیند می‌تواند شامل مراحل زیر باشد:

• تصمیم به خروج

این مرحله شامل تصمیم‌گیری در مورد زمان مناسب برای خروج و انتخاب روش خروج است. این تصمیم بر اساس تحلیل دقیق وضعیت استارتاپ، بازار و اهداف سرمایه‌گذار اتخاذ می‌شود.

• ارزیابی استارتاپ

قبل از خروج، باید یک ارزیابی دقیق از وضعیت شرکت انجام دهید. این می‌تواند شامل بررسی مالی، بازار و رقابت باشد.

• جستجو برای خریدار یا روش خروج

بسته به روش خروج انتخاب شده، باید به‌دنبال یک خریدار بگردید یا برای یک IPO برنامه‌ریزی کنید.

• مذاکره و توافق‌نامه

پس از پیدا کردن یک خریدار یا تصمیم به IPO، باید مذاکرات قانونی و مالی انجام شود و توافق‌نامه‌های مربوطه را امضا کنید.

فرجامی شیرین با برنامه‌ریزی درست

سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها مسیری پرفراز و نشیب است، اما خروج موفق می‌تواند پایانی شیرین برای این سفر باشد. خروج، لحظه‌ای حیاتی در چرخه سرمایه‌گذاری است که نشان‌دهنده میوه‌های کاشته‌شده در طول مسیر است. بنابراین، سرمایه‌گذاران باید در این شرایط باید با دقت فراوان برنامه‌ریزی کنند. آن‌ها باید درک عمیقی از وضعیت استارتاپ، صنعت و بازار داشته باشند. همچنین باید بتوانند فرصت‌های مناسب برای خروج را شناسایی کرده و ریسک‌ها را مدیریت نمایند.

با اتخاذ رویکردی استراتژیک، سرمایه‌گذاران می‌توانند پایانی شیرین را برای سرمایه‌گذاری خود رقم بزنند و ثمره‌های تلاش‌های گذشته را بچینند. خروج موفق، اوج شکوفایی و میوه‌دهی درخت سرمایه‌گذاری است.