کسب و کارها و استارتاپ‌های نوپا در آغاز کار خود با مشکلات و چالش‌هایی مواجه می‌شوند. چالش‌ها و مشکلات استارتاپ‌ها به دو دسته محیطی و درونی تقسیم می‌شوند که چالش فرهنگی و اجتماعی یکی از مهمترین آن‌ها است. گسترش و رشد فناوری و زیرساخت‌های ارتباطی، زمینه‌های مورد نیاز برای ایجاد استارتاپ‌ها را در کشور ما فراهم کرده‌اند. اما همچنان در زمینه مسائل فرهنگی و اجتماعی چالشهای جدی برای استارتاپ‌ها وجود دارند. عدم اعتماد جامعه به کسب و کارهای آنلاین، فرهنگ سازمانی، محدودیت های فرهنگی و… از جمله مهمترین چالشهای اجتماعی و فرهنگی در مسیر رشد استارتاپ‌ها هستند. برای آشنایی کامل با انواع چالش فرهنگی استارتاپ ها در ادامه با ما باشید.
انواع چالش فرهنگی استارتاپ‌ها و کسب و کارها کدامند؟
کسب و کارها و استارتاپ‌هایی که در کشورمان ایران راه‌اندازی شده‌اند، با چالشهای فرهنگی و اجتماعی جدی و متعددی مواجه هستند که از جمله مهمترین آن‌ها عبارتند از:
عدم اعتماد مردم به کسب و کارهای آنلاین
عدم اعتماد مردم به کسب و کارهای آنلاین یکی از چالشهای استارتاپ‌های نوپا در ایران می‌باشد که برای رفع آن نیاز است که فرهنگ سازی شده و تصور عامه مردم به این کسب و کارها تغییر کنند. البته در مقایسه با سال‌های گذشته مردم اعتماد بیشتری به کسب و کارهای آنلاین دارند؛ اما، این مربوط به تمامی مردم جامعه نیست. به طور مثال اسنپ یکی از این کسب و کارها است که در طی چند سال اخیر توانسته اعتماد افراد زیادی از جامعه را کسب کند و امروزه در حرفه خود، جزء موفق‌ترین ها به شمار می‌آید.
فرهنگ سازمانی منفی و ضعیف
یکی از مهمترین مسائلی که بر رشد و یا شکست استارتاپ‌ها اثرگذار است، فرهنگ سازمانی منفی می‌باشد. فرهنگ سازمانی تمامی کارکنان و اعضای تیم، مشتریان و ذینفعان و… را تحت تاثیر قرار داده و در صورتی که یک کسب و کار از فرهنگ سازمانی غنی برخوردار نباشد با شکست مواجه خواهد شد. فرهنگ سازمانی یک استارتاپ از ارزش‌ها، هنجارها، مفروضات بنیادی و… نشات گرفته و همچنین با ارزش‌ها و هنجارهای مخاطبان و مشتریانش سر و کار دارد. عدم وجود فرهنگ سازمانی یا وجود فرهنگ منفی، می‌تواند تاثیرات مخربی را بر سازمان گذاشته و به عنوان یکی از چالشهای جدی شناخته می‌شود. برخی از تاثیرات مخرب فرهنگ سازمانی ضعیف بر استارتاپ‌ها شامل موارد زیر هستند:
- عدم هماهنگی بین کارکنان و ایجاد تضاد
- عدم مقابله با چالشهای سازمان و تغییرات محیطی
- کاهش رضایت شغلی و انگیزه کارمندان
- رفتارهای نامناسب و غیر اخلاقی
- کاهش توانمندی و مهارت‌های کارکنان
- عدم استخدام نیروهای با استعداد و یا حفظ آن‌ها
عدم وجود فرهنگ سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری به معنی تخصیص منابع مالی به یک یا چند دارایی مختلف است که به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم انجام می‌شود. فرهنگ سرمایه‌گذاری در کشورمان ایران همواره با مشکلاتی مواجه است که دو مورد از مهمترین آن‌ها عدم اعتماد به کسب و کار و عدم اعتماد به شرکا می‌باشند. عدم وجود فرهنگ سرمایه‌گذاری به عنوان چالش فرهنگی استارتاپ ها به شمار می‌آید که برای رفع آن باید اقداماتی انجام شوند و عبارتند از:
- اعتمادسازی: برای سرمایه گذاری باید فرهنگ آن به درستی نهادینه شود و مردم بتوانند به یکدیگر و یا به سازمان‌ها اعتماد کنند.
- توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری: فرهنگ سرمایه گذاری باید در دانشگاه‌ها به عنوان یک درس عمومی، ارائه شود و افراد بتوانند اطلاعات کاملی از آن به دست آورده و از سرمایه گذاری هراس نداشته باشند.
- آموزش همگانی: برخی از افراد بنا به دلایلی نمی‌توانند برای ادامه تحصیل به دانشگاه بروند، لذا برای توسعه فرهنگ سرمایه گذاری باید دولت آموزش‌های همگانی را در برنامه‌های کاری خود قرار دهد.
عدم وجود فرهنگ ریسک پذیری
یکی از مهمترین و اساسی‌ترین بخش‌های کارآفرینی و راه‌اندازی کسب و کار، ریسک پذیری است و این موضوع در بین مردم ما فرهنگ‌سازی نشده است. در واقع مردم ایران قدرت ریسک پذیری پایینی دارند و همواره از شکست و موفق نشدن می‌ترسند. همین عامل نیز باعث می‌شود که برای راه‌اندازی یک استارتاپ یا کسب و کار اقدام نکنند. در این حیطه باید فرهنگ سازی شود که شکست نیز بخشی از فرایند یادگیری و توسعه و رشد یک استارتاپ است. برای رفع چالش فرهنگ ریسک پذیری، باید شکست را قبول کرد و با آزمون و خطا در مسیر رشد حرکت نمود. برگزاری دوره‌های آموزشی و ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری می‌تواند به توسعه این فرهنگ کمک کرده و باعث رشد استارتاپ‌های نوپا شود. انواع ریسک‌های مختلف که مانع رشد استارتاپ‌ها می‌شوند، عبارتند از:
- ریسک مالی
- ریسک بازار
- ریسک اعتبار
- ریسک فناوری
محدودیت‌های فرهنگی و تنوع فرهنگی
کسب و کارها و استارتاپ‌های نوظهور در ایران با محدودیت‌های فرهنگی مختلفی مثل: نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی، تقابل با مسائل دینی و… مواجه هستند. فرهنگ همیشه منبع ناسازگاری و سوء تفاهم بین کارکنان یک سازمان یا سازمان‌های مختلف بوده است. برای رشد استارتاپ باید محدودیت‌ها و موانع فرهنگی از بین رفته و تمامی اعضا و کارکنان برای رسیدن به هدف تلاش کنند. برای رفع محدودیت‌ها و تفاوت‌های فرهنگی باید مسائل مذهبی و فرهنگی هر قوم در اولویت کسب و کار قرار نداشته باشند و یک قانون کلی وجود داشته باشد و تمامی افراد از آن پیروی کنند. به طور مثال شرکت نباید برای گروهی از افراد تعطیلاتی را بابت مسائل مذهبی در نظر بگیرد و برای گروهی دیگر هیچ برنامه‌ای متناسب با دین و مذهبشان، نداشته باشد. زیرا این موضوع می‌تواند باعث تحریک و موضع‌گیری گروه‌ها نسبت به یکدیگر شود. تنوع قومی، ملی، زبانی و دینی نیز یکی دیگر از چالش فرهنگی استارتاپ ها هستند که در بعد مخاطب شناسی نیاز بیشتری به تحلیل ابعاد فرهنگی دارند.
چالشهای قانونی و حاکمیتی
یکی از معضلات و مشکلات فرهنگی و اجتماعی استارتاپ‌ها در ایران، چالشهای قانونی و حاکمیتی هستند. تمامی کسب و کارها برای آغاز کار خود باید مراحل قانونی را طی کنند که این مراحل دشوار و طولانی بوده و زمان زیادی برای پشت سر گذاشتن آن‌ها نیاز است. لذا، این موضوع خود مسیر رشد و توسعه استارتاپ‌ها را طولانی کرده و همچنین ممکن است برخی قانون‌ها از راه اندازی استارتاپ‌ها جلوگیری کنند. این معضل در تمامی کشورها وجود دارد، اما در ایران بیشتر است.
جمع بندی
استارتاپ‌ها و کسب و کارها در مسیر رشد و توسعه خود با چالشهای متفاوتی روبه‌رو هستند که مهمترین آن، چالش فرهنگی استارتاپ می‌باشد. مشکلات فرهنگی و اجتماعی در سرتاسر جهان وجود دارند؛ اما در هر کشوری متفاوت هستند. عدم اعتماد به کسب و کارهای آنلاین، فرهنگ سازمانی منفی، عدم وجود فرهنگ سرمایه گذاری، محدودیت‌های فرهنگی و… از جمله چالشهای اجتماعی و فرهنگی پیش روی کسب و کارها هستند. شما و یا دوستانتان در زمان راه اندازی کسب و کار با چه چالشهای فرهنگی و اجتماعی مواجه شدید؟ نظرات خود را گذاشته و در این حیطه با همکاران ما تعامل داشته باشید.
سوالات متداول
- آیا مشکلات قانونی و حاکمیتی کسب و کارها در تمامی کشورها حاکم هستند؟
بله، هر کشوری قانون مخصوص خود را دارد که به همین خاطر استارتاپ‌ها در سرتاسر جهان با این مشکلات مواجه می‌شوند.
- فرهنگ سازمانی چگونه مانع رشد استارتاپ‌ها می‌شود؟
فرهنگ سازمانی ضعیف یا منفی می‌تواند با ایجاد تضاد، کاهش رضایت شغلی و… مانع رشد و توسعه کسب و کارها شود.
- انواع چالش فرهنگی استارتاپ ها کدامند؟
انواع این مشکلات شامل: عدم اعتماد مردم به کسب و کارهای آنلاین، عدم وجود فرهنگ ریسک پذیری، محدودیت‌های فرهنگی و… هستند.
