اکسلریتورها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایت از استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا محسوب می‌شوند. درواقع آن‌ها مراکزی هستند که از طریق ارائه خدماتی نظیر سرمایه‌گذاری، مشاوره، آموزش و شبکه‌سازی، فرآیند شکل‌گیری و رشد استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا را سرعت می‌بخشد. به‌همین خاطر، بسیاری از موفق‌ترین استارتاپ‌ها در دنیا از حمایت اکسلریتورها برخوردار بوده‌اند.
شرکت در برنامه یک اکسلریتور می‌تواند برای کسب‌وکارهای جدید فرصتی طلایی باشد تا بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن پا به عرصه بازار بگذارند و شروع به رشد کنند. در این مقاله آموزشی، قصد داریم راهنمایی جامع در خصوص چگونگی بهره‌برداری از خدمات یک اکسلریتور ارائه دهیم تا استارتاپ‌ها بتوانند به بهترین شکل از فرصت پیش رو استفاده کنند.
انواع اکسلریتورها و ویژگی‌های آن‌ها
اکسلریتورها را می‌توان با توجه به تفاوت‌هایی که در نوع خدمات و حوزه‌های تخصصی‌شان وجود دارد، به سه دسته اصلی و مجزا تقسیم‌بندی کرد. هر یک از این سه دسته اکسلریتور ویژگی‌ها، توانمندی‌ها و خدمات منحصربه‌فرد خود را دارند که در ادامه به بررسی انواع اکسلریتورها و خدمات اصلی آن‌ها می‌پردازیم:
۱- اکسلریتورهای تکنولوژی‌محور
اکسلریتورهای تکنولوژی‌محور، اکسلریتورهایی هستند که به‌طور خاص بر روی شناسایی و حمایت هدفمند از استارتاپ‌هایی که محصول یا خدمات آن‌ها مبتنی بر آخرین فناوری‌ها و نوآوری‌های تکنولوژیکی روز دنیا از جمله هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی، بلاک‌چین، اینترنت اشیا (IOT) واقعیت مجازی و … است، تمرکز دارند. این اکسلریتورها با در اختیار گذاشتن امکانات و سرمایه‌گذاری‌های لازم، کمک شایانی به پیشرفت و توسعه کاربرد فناوری‌های نوین در استارتاپ‌ها می‌کنند.
خدمات اصلی این دسته از اکسلریتورها عبارتند از:
۱- سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و گسترش فناوری استارتاپ
۲- اتصال استارتاپ به شرکت‌ها و متخصصان حوزه فناوری برای دسترسی به دانش روز
۳- ارائه مشاوره تخصصی توسط متخصصان و مربیان باتجربه فناوری
۴- برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی مرتبط با فناوری‌های نوین
۲- اکسلریتورهای کسب‌وکارمحور
اکسلریتورهای کسب‌وکارمحور، اکسلریتورهایی هستند که تمامی تمرکز و توان خود را بر روی حمایت هدفمند از استارتاپ‌ها برای توسعه و بهبود مدل کسب‌وکارشان، افزایش فروش و درآمدزایی از طریق بازاریابی بهینه و کمک به رشد و بالندگی کسب‌وکارها از طریق ارائه مشاوره تخصصی، متمرکز کرده‌اند. این اکسلریتورها با شناخت عمیق از حوزه کسب‌وکار، بازار و جزئیات فروش، کمک شایانی به پیشرفت استارتاپ‌ها در این زمینه‌ها می‌کنند.
خدمات اصلی اکسلریتورهای کسب‌وکارمحور عبارتند از:
۱- کمک به طراحی و بهینه‌سازی مدل کسب‌وکار
۲- مشاوره تخصصی بازاریابی و فروش
۳- ایجاد ارتباط با بازار هدف، تامین‌کنندگان و شرکای کلیدی
۴- برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه بازاریابی، مدیریت و کارآفرینی
3. اکسلریتورهای اجتماع‌محور
اکسلریتورهای اجتماع‌محور، اکسلریتورهایی هستند که به‌طور ویژه بر روی شناسایی و حمایت از استارتاپ‌ها و کسب و کارهایی که هدف اصلی‌شان ایجاد تحول و تغییر مثبت در جامعه از طریق ارائه محصول یا خدماتی با اثربخشی اجتماعی است، متمرکز شده‌اند. این اکسلریتورها از طریق سرمایه‌گذاری، مشاوره، آموزش و حمایت، به رشد استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهایی که به‌دنبال تاثیرگذاری مثبت اجتماعی هستند، کمک می‌کنند.
از خدمات اصلی اکسلریتورهای اجتماع‌محور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- سرمایه‌گذاری و حمایت مالی از پروژه‌های اجتماعی
۲- ارتباط‌دهی با سازمان‌های مردم نهاد (NGO)، سازمان‌های غیرانتفاعی و نهادهای اجتماعی
۳- مشاوره تخصصی در زمینه مسائل و چالش‌های اجتماعی
۴- برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی مرتبط با موضوعات اجتماعی
با توجه به همه این موارد، هر دسته از اکسلریتورها خدمات ویژه‌ای را برای حمایت از استارتاپ‌ها در همان حوزه تخصصی ارائه می‌دهند. بنابراین انتخاب نوع مناسب اکسلریتور بستگی به نیازها و اهداف استارتاپ شما دارد.
چرا از اکسلریتور استفاده کنیم؟
استفاده از خدمات و برنامه‌های اکسلریتورها می‌تواند تاثیرات بسیار مثبت و قابل توجهی بر روند راه‌اندازی، رشد و توسعه استارتاپ‌ها داشته باشد. اکسلریتورها از طریق فراهم کردن زیرساخت‌های لازم، ارائه خدمات تخصصی و هدایت و حمایت هدفمند، به استارتاپ‌ها کمک می‌کنند تا بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مراحل پیشرفته‌تری از رشد دست یابند. از جمله مهم‌ترین مزایای استفاده از اکسلریتورها می‌توان به تسریع روند توسعه محصول، دسترسی سریع‌تر به بازار هدف، افزایش اعتبار و ارزش برند و دستیابی به منابع مالی و سرمایه‌گذاری اشاره کرد.
چگونه اکسلریتور مناسب را انتخاب کنیم؟
اکسلریتور به‌عنوان یک شتابدهنده و کاتالیزور رشد عمل می‌کند و می‌تواند تاثیر بسزایی در موفقیت و شکوفایی یک استارتاپ داشته باشد. انتخاب اکسلریتور مناسب با توجه به اهداف، نیازها و مرحله رشد استارتاپ، می‌تواند فرصت‌ها و خدمات مورد نیاز برای رشد سریع را فراهم کند. در همین راستا، در ادامه به فرایند انتخاب اکسلریتور مناسب برای هر استارتاپ پرداخته‌ایم:
۱- تعیین اهداف و نیازها
«تعیین اهداف و نیازهای یک استارتاپ»، اولین گام بسیار مهم در فرایند انتخاب اکسلریتور است. استارتاپ باید به‌طور دقیق مشخص کند که چه اهدافی را در کوتاه مدت و بلند مدت دنبال می‌کند و همچنین نیازهای فعلی آن در مرحله کنونی چیست.
به‌عنوان مثال، اهداف کوتاه مدت می‌تواند شامل معرفی و عرضه محصول اولیه، جذب اولین مشتری‌ها و کسب بازخورد از بازار باشد، اما اهداف بلندمدت می‌تواند توسعه محصول ورود به بازارهای جدید و رشد و گسترش کسب‌وکار را شامل شود.
در کنار اهداف، نیازهای فعلی استارتاپ در مرحله کنونی نیز باید مشخص شود. برای مثال، نیازهایی مانند تامین سرمایه اولیه، تیم‌سازی و استخدام نیروهای متخصص و دریافت مشاوره‌های فنی و تجاری و … .
با تعیین دقیق اهداف و نیازهای فعلی و آتی، استارتاپ می‌تواند اکسلریتوری را انتخاب کند که به بهترین شکل بتواند این نیازها را مرتفع سازد.
۲- بررسی گزینه‌ها
پس از تعیین اهداف و نیازهای استارتاپ، مرحله بعدی جمع‌آوری اطلاعات در مورد گزینه‌های مختلف اکسلریتور و مقایسه آن‌ها با یکدیگر است. استارتاپ باید از منابع معتبر مختلف از جمله وب‌سایت اکسلریتورها، مقالات و نظرات کاربران، در مورد خدمات و امکانات اکسلریتورهای مدنظر خود تحقیق کند.
سپس با توجه به اطلاعات جمع‌آوری شده، یک جدول مقایسه‌ای ایجاد کرده و خدمات، شهرت، میزان موفقیت و هزینه‌های اکسلریتورها را با هم مقایسه کند. به این خاطر که مقایسه دقیق گزینه‌ها بر اساس شاخص‌های مهم، کمک شایانی به انتخاب بهترین اکسلریتور با توجه به نیازهای استارتاپ می‌کند.
۳- شناسایی نیازهای فعلی استارتاپ
یکی دیگر از موارد مهم در تعیین اهداف و نیازها، شناسایی نیازهای فعلی استارتاپ در مرحله کنونی رشد است.
از جمله مهم‌ترین نیازهایی که اکثر استارتاپ‌ها در مراحل اولیه با آن مواجه هستند، می‌توان به تامین سرمایه و سرمایه‌گذاری اولیه برای شروع فعالیت و توسعه محصول اشاره کرد.
همچنین تیم‌سازی و جذب نیروهای متخصص و ماهر در زمینه‌های مختلف فنی، بازاریابی و تجاری یکی دیگر از نیازهای اساسی اکثر استارتاپ‌هاست. علاوهبراین، دریافت مشاوره‌های تخصصی و حرفه‌ای در حوزه‌های فنی و تجاری نیز می‌تواند بسیار حیاتی و ضروری باشد.
پس از انتخاب اکسلریتور مناسب کسب و کار خود باید برای شرکت در آن اقدام کنید. در ادامه به‌صورت جامع به معرفی مراحل پذیرش برای اکسلریتور پرداخته‌ایم.
فرآیند پذیرش در اکسلریتورها
فرآیند پذیرش در اکسلریتورها یک مسیر چند مرحله‌ای است که هر مرحله از آن نقش مهمی در تصمیم‌گیری نهایی اکسلریتور دارد. این فرآیند به دقت و با توجه به جزئیات باید طی شود، چراکه هر مرحله می‌تواند تاثیر مستقیمی بر احتمال پذیرش یا رد شما داشته باشد. از ارسال اولیه فرم درخواست تا مصاحبه‌ها و ارزیابی‌های تخصصی، هر گام به‌دقت بررسی و ارزیابی می‌شود. در ادامه، به توضیح هر یک از این مراحل و نکات کلیدی که باید در نظر گرفته شود، می‌پردازیم.
تهیه مدارک و اطلاعات مورد نیاز
قبل از ارسال درخواست برای اکسلریتور، باید مدارک و اطلاعات خواسته شده آن‌ها را آماده کنید و سپس برای ارسال درخواست خود اقدام کنید. اکثر اکسلریتورها فرم‌های آنلاین دارند که از طریق وب‌سایت یا پلتفرم‌های مخصوص می‌توان به آن‌ها دسترسی پیدا کرد و تکمیل نمود. این فرم‌ها معمولا سوالاتی در مورد استارتاپ، تیم، محصول یا خدمت و ایده کسب‌وکار می‌پرسند که پاسخ‌های شما باید دقیق و کامل باشند. به‌علاوه شما باید برنامه کسب‌وکار خود که شامل اطلاعاتی در مورد بازار هدف، رقبا، استراتژی‌های بازاریابی و فروش و پیش‌بینی‌های مالی استارتاپ می‌شوند؛ به همراه مدارکی برای پیش‌بینی مالی که شامل درآمد و هزینه‌های پیش‌بینی شده، جریان نقدی، سود و زیان و ترازنامه را نیز تهیه و ارائه کنید.
ارسال درخواست و انجام پیگیری‌های بعدی
روش‌های ارسال درخواست معمولا شامل فرم‌های آنلاین، ایمیل یا بارگذاری مستقیم مدارک از طریق وب‌سایت اکسلریتور است. پس از ارسال درخواست، حتما شماره پیگیری یا کد رهگیری دریافت شده را ثبت و نگهداری کنید و به‌صورت مرتب وضعیت درخواست خود را با شماره پیگیری از اکسلریتور چک کنید. در صورت نیاز به اطلاعات یا مدارک بیشتر، سریع آن‌ها را تهیه و ارسال نمایید. پس از تایید دریافت درخواست توسط اکسلریتور، منتظر دعوت‌نامه برای مراحل بعدی فرآیند باشید و در صورت عدم دریافت پاسخ به مدت طولانی، پیگیری را فراموش نکنید.
چگونه پس از پذیرش در یک اکسلریتور از آن به خوبی بهره‌برداری کنیم؟
پس از پذیرش در یک اکسلریتور، مهم است که بتوانید به بهترین شکل از امکانات و فرصت‌های ارائه شده توسط آن بهره ببرید. حضور فعال در رویدادها و برنامه‌هایی که اکسلریتور برگزار می‌کند، استفاده از فضای کاری مشترک و تجهیزات ارائه شده و شرکت در جلسات مشاوره‌ای و آموزشی، همگی می‌توانند به شما در بهره‌برداری حداکثری از این فرصت کمک کنند. همچنین ایجاد ارتباط با سایر شرکت‌های حاضر در اکسلریتور و استفاده از شبکه‌سازی برای دسترسی به منابع بیشتر، از دیگر راه‌هایی است که می‌تواند موفقیت شما را تسریع ببخشد.
دیگر نکات مهم درباره کار با اکسلریتورها
کار با اکسلریتورها می‌تواند فرصت بسیار مناسبی برای رشد و توسعه استارتاپ‌ها باشد، اما لازم است نکاتی را مدنظر داشت تا بتوان از این فرصت به بهترین شکل ممکن بهره برد.
یکی از مهم‌ترین موارد، تنظیم انتظارات واقع‌بینانه از اکسلریتور است. نباید تصور کرد که صرفا با ورود به اکسلریتور، تمام مشکلات به‌طور خودکار حل خواهد شد، چراکه همچنان مسئولیت اصلی پیشبرد اهداف کسب‌وکار بر عهده خود تیم است. علاوهبراین، ضروری است که به جزئیات قرارداد با اکسلریتور و تعهداتی که در آن مشخص شده، توجه کافی داشت تا از بروز هر گونه اختلافات آتی پیشگیری شود. همچنین، بهره‌گیری از تجارب گذشته سایر استارتاپ‌ها می‌تواند راهگشا باشد تا از تکرار اشتباهات و سرمایه‌گذاری وقت و انرژی در مسیرهای نادرست جلوگیری شود.
در مجموع، توجه به این نکات بحرانی می‌تواند احتمال موفقیت و بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های اکسلریتور را افزایش دهد.
فرصتی برای تسریع رشد با استفاده از خدمات اکسلریتور
استفاده از خدمات اکسلریتورها می‌تواند فرصت مناسبی برای افزایش رشد استارتاپ‌ها باشد. با این حال، موفقیت در این مسیر مستلزم انجام اقداماتی چون انتخاب صحیح اکسلریتور بر اساس اهداف، آمادگی لازم برای فرآیند پذیرش و بهره‌برداری حداکثری از امکانات پس از پذیرش است. همچنین تنظیم انتظارات واقع‌بینانه و عدم وابستگی کامل به اکسلریتور، از جمله نکات مهمی است که باید مدنظر قرار گیرد. با رعایت این موارد، استارتاپ‌ها می‌توانند به بهترین نحو از ظرفیت‌ها و فرصت‌های اکسلریتورها بهره‌مند شوند.
