اگر قصد راه اندازی کسب و کار و یا استارتاپ خود را دارید، باید اطلاعاتتان را درباره مفاهیم و اصطلاحات کاربردی در این حوزه بالا ببرید. در این راستا شما باید به دنبال روش‌های ساده و تکنیکی برای توسعه و ارائه بهتر محصولات خود باشید تا بتوانید بهترین نتیجه ممکن را در مدت زمان کوتاهی به دست آورید. بوم مدل کسب و کار و بوم ناب را می‌توانیم به عنوان روش‌های فوق العاده کاربردی در ارائه محصول در نظر بگیریم که اثرگذاری فوق العاده‌ای در آینده بیزینس های مختلف دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تفاوت این موارد و اثرگذاری هر کدام از آن‌ها در قسمت‌های بعدی با ما همراه شوید.
بوم ناب کسب و کار چیست؟
در ساده‌ترین حالت بوم ناب کسب و کار را می‌توانیم یک صفحه خلاصه از یک طرح تجاری در نظر بگیریم که بر روی مشکلات کسب و کار و یا ارزش پیشنهادی آن تمرکز دارد. بوم ناب که نقشه تک برگ بوده برای اولین بار توسط اش موریا ارائه شد و امروزه در اغلب کسب و کارها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بوم ناب یک طرح منحصر به فرد برای کسب و کار خاص بوده و به هیچ عنوان امکان کپی برداری از آن وجود ندارد. از این رو هر کسب و کار باید بوم ناب مخصوص به خود را طراحی کرده و مورد استفاده قرار دهد. بوم ناب از 9 بخش تشکیل شده که برخی از آن‌ها برای استارتاپ های نوپا که صرفا به ایده پردازی مشغول هستند چندان کاربردی نخواهد بود.
بسیاری از استارتاپ ها در ابتدای فعالیت خود یک محصول را ارائه کرده و سپس به دنبال جذب مشتری برای آن هستند، در صورتی که این روند از پایه اشتباه است. شما باید در ابتدا یک مشکل، چالش و یا مسئله خاص را در نظر گرفته و سپس محصول کاربردی برای پاسخ‌دهی به آن را تولید کنید. در این حالت می‌توانید مطمئن شوید که بعد از ارائه محصول، حتما مشتری‌های خاص خود را خواهید داشت. شما اگر یک استارتاپ نوپا هم باشید به راحتی می‌توانید از این بوم ناب استفاده کرده و طوفان‌های فکری در تیم خود ایجاد کنید.
بوم مدل استارتاپ چیست؟
برای اینکه بتوانیم به صورت کلی به مقایسه بوم ناب و بوم مدل کسب و کار بپردازیم، لازم است تا یک تعریف ساده و قابل درک برای بوم مدل هم ارائه دهیم. بوم مدل کسب و کار را می‌توانیم به عنوان کی ابزار استراتژیکی مدیریتی در نظر بگیریم. شما با کمک این ابزار می‌توانید ایده‌ها و مفاهیم مهم کسب و کارتان را به بهترین نحو ممکن پیش‌بینی و ارزیابی کنید. بوم مدل یک سند یک صفحه‌ای بوده که از 9 بخش مختلف تشکیل شده و به عناصر اصلی و بنیادی برای کسب و کار اشاره دارد. این ایده اولین بار توسط الکس استروالدر و ایو پینیور ارائه شده و در مدت‌زمان کوتاهی توانست به جایگاه فوق العاده‌ای در دنیای بیزینس برسد.
شما در هر مرحله‌ای به ویژه بعد از راه اندازی و پشت سر گذاشتن مراحل ابتدایی کار، می‌توانید از بوم مدل استفاده کرده و مرتب آن را به روز رسانی کنید. بوم مدل هم از 9 جزء اصلی تشکیل شده که برای بهره بردن از مزایای آن باید درباره همه آن‌ها اطلاعات کافی داشته باشید. شما با کمک بوم مدل می‌توانید کسب و کار و ایده‌های خود را به راحتی به سرمایه‌گذاران و شرکای تجاری معرفی کرده و رویکرد مناسبی داشته باشید. قبل از اینکه برای پرداخت هزینه‌ها اقدام کنید، از این طریق می‌توانید باعث رشد کسب و کار خود شوید.
مقایسه بوم ناب و بوم مدل کسب و کار
بعد از اینکه به صورت کلی با هر کدام از این موارد و ایدئولوژی ایجاد آن‌ها آشنا شدیم، نوبت به بررسی بیشتر و مقایسه آن‌ها می‌رسد. با کمک مقایسه ارائه شده در این بخش شما می‌توانید از هر کدام از این ابزارهای استراتژیک به صورت اصولی استفاده کرده و باعث رشد کسب و کار خود شوید. در این بخش به صورت کلی شباهت‌ها و تفاوت‌های موجود در میان آن‌ها را مقایسه می‌کنیم.
تفاوت در رویکرد
بوم ناب کسب و کار را می‌توانیم به عنوان یک رویکرد تجربی در نظر بگیریم. اگر بتوانید به بهترین نحو ممکن از آن بهره ببرید، با کمترین هزینه، زمان و مصرف منابع محدود، می‌توانید محصول و یا خدمات مورد نظر خود را به بازار ارائه کنید. در این روند شما باید به آزمایش‌گرایی، یادگیری تائید شده و تغییرات سریع بپردازید تا نتیجه دلخواهی را کسب کنید. در حالی که بوم مدل کسب و کار را می‌توانیم به عنوان یک رویکرد تحلیلی در نظر بگیریم. این رویکرد بر پایه شفافیت، خلاقیت و تطابق استوار شده است. مفاهیم کلی موجود در این رویکرد به شما کمک می‌کند تا اصولی اساسی کسب و کار خودتان را با زبانی کاملا ساده بیان کنید.
تفاوت در خروجی
از دیگر تفاوت‌های موجود در این موارد، باید به خروجی ارائه شده اشاره کنیم. بوم کسب و کار ناب یک خروجی پویا دارد که به استارتاپ ها کمک می‌کند تا با سرعت بالاتری با انواع تغییرات محیط، رقابت و حتی تحولات تکنولوژی همگام شوند. در صورتی که خروجی ارائه شده در بوم مدل کسب و کار، به شما کمک می‌کند با استفاده از ترافیک‌های ساده، مدل کسب و کار و محصولات خود را به شکل زیباتر جذاب‌تری ارائه دهید.
تفاوت در فرایند
تفاوت دیگری که در این زمینه وجود دارد و باید به آن بپردازیم، مربوط به فرایند اجراست. بوم ناب را می‌توانیم به عنوان یک فرایند چابک در نظر بگیریم که باعث می‌شود با سرعت بالاتری وارد بازار شده و بازخوردهای مثبتی هم از مشتریان دریافت کنید. بر اساس این بازخوردها می‌توانید تغییرات لازم را در محصول، خدمات و یا به صورت کلی مدل کسب و کار خود ایجاد کنید. از طرف مقابل بوم مدل کسب و کار به عنوان یک فرایند ثابت در نظر گرفته می‌شود. این فرایند به شما کمک می‌کند تا به راحتی مدل کسب و کار خود را با دیگران به اشتراک گذاشته و بازخوردهای مورد نیاز را از آن‌ها دریافت کنید.
تمرکز اصلی
یکی دیگر از تفاوت‌هایی که می‌تواند در شناخت بیشتر این ابزارها به شما کمک کند، مربوط به تمرکز اصلی هر کدام از آن‌هاست. بوم مدل کسب و کار به صورت کلی بر روی شکل نهایی کسب و کار مورد نظر تمرکز دارد. در صورتی که بوم ناب بر روی درک مشکل و یا مسائلی که کسب و کار شما برای رفع آن‌ها تلاش می‌کند تمرکز دارد. از این رو ایده‌های قابل اجرا و ساده‌ای را ارائه می‌دهد که می‌توانید از آن‌ها بهره ببرید.
کاربرد
بوم ناب در اغلب مواقع برای کسب و کارهای نوپا که هنوز شناخته شده نیستند و در مسیر طولانی قرار دارند مناسب است. در حالی که بوم مدل برای کسب و کارهای قدیمی‌تر که جایگاه خود را در بازار به دست آورده‌اند کارایی دارد.
شباهت های بوم مدل و بوم ناب کسب و کار
در راستای شناخت تفاوت‌های اصلی و کلیدی موجود بین این بوم‌ها، لازم است تا درباره تفاوت‌های آن‌ها هم اطلاعات کاملی به دست آوریم. اولین تفاوتی که معمولا بعد از مشاهده آن‌ها به چشم می‌خورد، 9 بخش اصلی آن‌هاست. در واقع هر دوی آن‌ها از 9 بخش کلیدی تشکیل شده‌اند که شما باید آن‌ها را بشناسید. چند نمونه از بخش‌های اصلی این موارد هم با یکدیگر مشابه بوده و نمی‌توانیم تفاوتی برای آن‌ها در نظر بگیریم. هر دوی این بوم‌ها برای رشد و توسعه کسب و کارها و استارتاپ ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این رو شما می‌توانید از آن‌ها برای گسترش فعالیت خود در بازار و کسب نتایج بهتر استفاده کنید.
توجه داشته باشید که هر دوی این بوم‌ها نیاز به به روزرسانی به صورت مداوم دارند. از این رو شما نمی‌توانید یک بار آن‌ها را طراحی کرده و همواره مورد استفاده قرار دهید. بوم ناب و بوم مدل کسب و کار به صورت انحصاری برای هر کسب و کاری طراحی و ایجاد می‌شوند. از این رو می‌توانیم نتیجه بگیریم که امکان کپی برداری از این الگوها وجود ندارد.
بوم مدل را انتخاب کنیم یا بوم ناب؟
بعد از آشنایی با این موارد، یکی از اصلی‌ترین سوالاتی که ممکن است برای کسب و کارهای مختلف پیش آید، این است که کدام یک از آن‌ها برای استارتاپ شما مناسب است. با شناخت ویژگی‌ها و بررسی مزایا و معایب این موارد، می‌توانید به راحتی گزینه کاربردی و درست را انتخاب کرده و برای رشد کسب و کار خود مورد استفاده قرار دهید. اگر شما مالک استارتاپی هستید که مدت زمان قابل توجهی از شروع فعالیت شما می‌گذرد و توانسته‌اید محصولات خاصی را به بازار ارائه کنید، بوم مدل کسب و کار انتخاب بهتری برایتان محسوب می‌شود. در این حالت شما می‌توانید اقدامات مطلوب و مؤثری برای عرضه محصولات خود انجام دهید.
همچنین اگر به دنبال افزایش سودآوری از محصولات و خدمات هستید، بوم مدل می‌تواند تا حد زیادی برای شما کاربردی باشد. بوم ناب در بیشتر مواقع برای کسب و کارهای نوپا که به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده‌اند کاربرد دارد. در این حالت استارتاپ ها می‌توانند رویکرد مطلوبی را برای خود در ادامه فعالیت انتخاب کنند. درصد زیادی از ریسک‌ها و اتفاقات آتی که می‌توانند کسب و کار شما را به چالش بکشند، در این حالت مشخص خواهند شد.
سخن پایانی
امروزه برای راه اندازی کسب و کارهای مختلف، شما نیاز به استراتژیها و ابزارهای فوق العاده‌ای دارید تا بتوانید مسیر مناسبی را برای ادامه فعالیت مشخص کنید. از جمله ابزارهای استراتژیک که می‌توانند کمک‌کننده باشند، باید به بوم مدل و بوم ناب کسب و کار اشاره کنیم. در قسمت‌های قبلی به صورت کلی به معرفی این موارد پرداختیم و توضیحات لازم درباره آن‌ها را ارائه دادیم. همچنین به مقایسه آن‌ها پرداختیم تا شما بتوانید با آگاهی بیشتری از میان آن‌ها انتخاب کنید. با در اختیار داشتن این اطلاعات و در نظر گرفتن ویژگی‌های کسب و کار خودتان و نیازهای اصلی آن، می‌توانید بهترین گزینه را انتخاب کنید.
