پیچ دک یک فرصت کوتاه برای کسبوکارهاست که بیزینس خود را در مقابل سرمایهگذاران معرفی کنند. در واقع همان سخنرانی کوتاه 3 دقیقه و 44 ثانیهای که کسبوکارهای نوپا، استارتاپها و کارآفرینان به منظور جذب سرمایه و تأمین مالی بیزینس خود، خصوصا در مراحل رشد اولیه، در مقابل سرمایهگذاران ارائه میدهند.
چطور یک پیچ دک عالی داشته باشیم؟
از آنجایی که زمان ارائه پیچ دک بسیار کوتاه است، باید برای تولید و تنظیم محتوای آن وقت کافی را صرف کرد تا در نهایت بتوان مهمترین نکات یک کسبوکار را در آن گنجاند. مهمترین مواردی که در این ارائه باید گنجانده شوند، شامل نکات زیر میشود:
فایل پیچ دک شما حتما باید حاوی اسلاید عنوان باشد؛ عنوانی که نام تجاری شما را به صورت کاملا واضح بیان کند و هویت شما را منعکس کند، اینکه شما چه کسی هستید!
به طور معمول باید پیچ دک را با یک یا دو اسلاید آغاز کنید که نکات برجسته کسبوکار شما را نشان دهند. بهتر است برای مشخص کردن مهمترین و برجستهترین نکات بیزینس خود اینطور تصور کنید که به اندازه چند اسلاید فرصت دارید. اگر قرار باشد در دو یا سه اسلاید، مهمترین نکات و اهداف خود را ذکر کنید، کدام یک از آنها را بیان خواهید کرد؟
یکی از نکات مهمی که باید در پیچ دک گنجانده شود، راهحلهای استارتاپ شماست؛ باید به سرمایهگذاران نشان دهید که کسبوکار شما چه مشکلات واقعی را حل خواهد کرد.
برای این کار در وهله اول باید مشکل را نشان دهید، یعنی مشخص کنید که چه چیزی در حال حاضر خوب کار نمیکند و با راهحل شما میتواند عملکرد بهتری داشته باشد. این مرحله به فرصتهای بازار نیز مرتبط میشود؛ یعنی به سرمایهگذاران نشان خواهید داد که چه فرصتهایی در این بازار برای کسبوکار شما وجود دارد.
هیچ بازاری بدون رقابت نخواهد بود و ایده و راهحل شما هر اندازه هم که منحصر به فرد باشد، قطعا در بازاری کاربرد خواهد داشت که بازیگرانی دارد. به همین دلیل هم شناسایی رقبا و تجزیه و تحلیل عملکرد آنها بسیار اهمیت دارد.
البته این بدان معنا نیست که بخش قابل توجهی از فرصت چند دقیقهای پیچ دک خود را به رقبا اختصاص دهید، بلکه باید بررسی بازار و رقبا را انجام داده باشید و تنها به جنبه رقابتی بازار و رقبای شاخصی که حضور دارند، اشاره کرده و در نهایت، نقطه قوت و تمایزتان را نسبت به رقبا بیان کنید.
پیچ دک فرصتی است که طی آن میتوانید کسبوکار خود، اهداف و موقعیت بازار را تشریح کنید. در کنار این موارد ذکر دستاوردها و موفقیتها را هم باید در این ارائه بگنجانید. نباید اینطور تصور کنید که این ارائه فقط برای معرفی کسبوکار و شرایط آن است، بلکه باید نقاط عطف کسبوکارتان را به سرمایهگذاران نشان دهید، مانند فروش، دستیابی به جوایز و ... . ارائه این آمار، پتانسیل رشد شما را برای سرمایهگذاران روشنتر میکند.
هنگام ارائه راهحل خود در پیچ دک باید به این هم فکر کنید که شاید راهحلهای مشابه با شما هم در این بازار وجود داشته باشد؛ به همین دلیل باید مزیت راهکار خودتان را به سرمایهگذار نشان دهید. سؤال اصلی سرمایهگذار این است: چرا باید برای راهحل کسبوکار شما هزینه بدهد وقتی این مشکلات از طریق کسبوکارهای دیگر رفع میشوند؟
مزیت رقابتی شما آن چیزی است که راهحل شما در خود دارد، چیزی که تا کنون در آن بازار نبوده و اکنون توسط شما ارائه میشود.
سرمایهگذاران به دنبال سرمایهگذاری روی کسبوکاری هستند که بازگشت سرمایه داشته باشد؛ یعنی بازاری وجود داشته باشد که به محصولات و خدمات آن بیزیس نیاز داشته باشد. بر همین اساس یکی از نکات مهمی که باید به صورت برجستهای در پیچ دک مطرح شود، اندازه بازار و فرصتهای رشد آن است.
برای نشان دادن اندازه بازار نباید اغراق کنید، بلکه باید از اعداد و ارقام واقعی استفاده کنید تا سرمایهگذار بتواند درک درستی از اندازه این بازار و ارزش کسبوکار شما داشته باشد.
فرقی نمیکنید که به مرحله تولید انبوه محصول و فروش آن رسیده باشید یا نه، بهرحال سرمایهگذاران در پیچ دک شما به دنبال طرح تجاری و مدل فروشتان هستند. بنابراین اگر کسبوکار خود را در حد یک mvp هم به جلو برده باشید، سعی کنید از مدل بازاریابی و فروش خود صحبت کنید تا سرمایهگذاران نسبت به فعالیتهای تجاری شما به یک شناخت نسبی برسند: اینکه چطور میخواهید کاربران را به دست بیاورید؟ یا اینکه کانالهای توزیع شما کدامند؟ و ... .
سرمایهگذاران تنها روی محصول شما سرمایهگذاری نمیکنند، بلکه روی افراد تیم شما هم سرمایهگذاری خواهند کرد. در پیچ دک اعضای تیم را معرفی کرده و شاخصهها و مزیتهای هر کدام را بیان کنید. نشان دادن میزان تعهد، وفاداری، همکاری تیمی و عملکرد موفق اعضا در پروژههای قبلی از جمله مواردی است که برای برجسته کردن نقاط قوت تیمتان باید مد نظر داشته باشید.
پرداختن به مسائل مالی در پیچ دک ضروری است. چه در مراحل اولیه رشد قرار داشته باشید، چه یک کسبوکار نسبتا بالغ باشید، باید دادههای مالی را به طور شفاف مطرح کنید. طبیعتا اگر به فروش رسیده باشید، میتوانید درباره رشد کسبوکارتان صحبت کرده و میزان فروش را پیشبینی کنید. اگر هم در مراحل آغازین قرار داشته و به فروش چندان زیادی دست نیافتهاید، باز هم باید بتوانید امور مالی و میزان فروشتان را پیشبینی کنید که در این مورد باید واقعبین بوده و از اعداد و ارقام نجومی استفاده نکنید.